Donuktaş Nerededir & Nasıl Gidilir?

Donuktaş, çok eskilerden beri çeşitli kültürlerin ve dinlerin bir arada yaşadığı yerleşim yeri olarak dikkat çeken Tarsus’taki önemli tapınaklardan birisidir. Donuktaş, Tarsus’un günümüze ulaşan en eski tapınağıdır ve halk arasında “Donuktaş”, “Dönüktaş” gibi isimlerle anılmaktadır.

Donuktaş Tapınağı

Donuktaş Roma Tapınağı, 133,50 m x 60,50 m dikdörtgen ölçüleriyle ve her tarafında çevrili (10 x 21) 20 m. yüksekliğindeki sütunlarıyla antik dünyanın da en büyük tapınağıdır. Tarsus’un Roma dönemdeki hedefi dünyanın yedi harikasını geçmek olduğu için antik dünyanın en büyük tapınağını Tarsus’ta kurulmuştur. Bu anıtsal tapınak Didim’deki Apollon Tapınağı ile benzerlikler sergiler.

İlk bakışta büyük bir kaya kütlesini andıran yapı, M.S. 2. yüzyılda Roma İmparatoru Hadrianus döneminde inşa edilmiştir. Tarsus sikkelerinden elde edilen bilgilere göre tapınağın Hadrianus ’un imparator kültü için inşa edildiği ve Kilikya Roma Eyaleti’nin ortak tapınağı olduğu anlaşılmıştır.

Donuktaş mabedinin yakın zamana kadar hiç kapısının bulunmaması mevcut kapının sonradan açılmış olması da ilginç bir detaydır. Donuktaş’a giriş çıkışın yerin altından sağlandığı düşünülmektedir.

Donuktaş içinde nereye ulaştığı bilinmeyen tünellerin bulunmaktadır. Rivayete göre bu tünellerden birisi Tarsus’taki Antik Roma yoluna bağlanmaktadır.

Ayasofya’nın en görkemli kapılarından birisinin daha önce Donuktaş’ta bulunmaktayken Bizans İmparatorluğu tarafından İstanbul’a getirilerek Ayasofya’da kullanıldığı tarihi metinlerden anlaşılmıştır.

Donuktaş Hikayesi & Efsanesi

Tarsus halkı tarafından Donuktaş’la ilgili anlatılan bir hikâyeye göre Donuktaş çok eski zamanlarda Gözlükule Höyüğü üzerinde bir kralın sarayıyken krala kızan bir peygamberin savurduğu tekmeyle saray, ters dönerek bugünkü yerine düşmüştür.

Eskiden duvarlarında herhangi bir giriş çıkış noktası bulunmayan Donuktaş’ın ortasındaki mağaraya dair de yöre halkının ilginç bir hikayesi vardır. Eskilerde yeni evlenenler bu girişten içeri girer ve yapının dışındaki bir başka yerden çıkarlarmış, böylece evliliğin iyi olacağına inanılırmış. Ama bir çiftin dışarı çıkamaması ve bir daha bulunamaması üzerine buradan giriş yasaklanmış.

Donuktaş Kazıları

Donuktaş, 19. Yüzyıldan itibaren Avrupalı devlet adamları ve seyyahların ilgisini çekmiştir.1836 yılında Fransız konsolosu Gilet yapıyı araştırmak amacıyla dinamit patlatmış ve yapıya zarar vermiştir.

Fransız bilim adamı Viktor Langlois buranın Asur kralı Sardanapalus’un mezarı olduğunu ileri sürse de daha sonra buranın bir tapınak olduğu kesinleşmiştir.

İlk kazıyı gerçekleştiren Fransız Arkeolog Charles Texier kazılarda büyük bir heykele ait olduğu düşünülen bir parmak bulmuştur.

En ciddi kazı çalışmaları ise Prof. Dr. Nezahet Baydur tarafından 1982-1992 yılları arasında gerçekleştirilmiş olup, bu çalışmalar sonucunda Donuktaş’ın dini amaçlarla inşa edilen bir yapı olduğu kesinleşmiş olup, binanın tüm duvarları ve boyutları ortaya çıkarılmıştır.

Son olarak 2012 yılında Almanya’nın Marburg Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen çalışmada, yapının mevcut temelleri ve yapı elemanları lazer tarama, ve jeofizik gibi modern yöntemler ile detaylı olarak ölçülmüş, yapının M.S. 130’lu yıllarda Hadrian imparator kültü için inşa edildiği anlaşılmıştır.

Kazılarda bulunan Roma, Bizans ve Osmanlı dönemine ait sikke, kandil ve keramik gibi parçalar Tarsus Müzesi’nde sergilenmektedir.

Donuktaş Nerededir? Yol Tarifi Bilgileri. Donuktaş’a Nasıl Gidilir?

Donuktaş Tapınağı, Mersin’in Tarsus İlçesinde Tekke Mahallesi’nde yer almaktadır. Mersin’e uzaklığı yaklaşık 27 km’dir.

Mersin’den Donuktaş’a gitmek için özel araçla Tarsus İlçe Merkezi’ne ulaşıldıktan sonra Adana Caddesi üzerinde Eski Cami’nin karşısından güneye yönelmek gerekir. Toplu taşıma ile Donuktaş’a ulaşmak içinse Mersin-Tarsus minibüsleri veya trenle Tarsus ilçe merkezine ulaşıldıktan sonra Donuktaş’a gidilebilir. Donuktaş Tarsus Merkezdeki diğer tarihi yerlere yakın bir konumda olup burayı diğer tarihi güzelliklerle birlikte gezeceklere araçlarını uyun bir yere park ederek tüm bu noktaların tadını yürüyerek çıkarmalarını öneriyoruz.

Donuktaş girişe kapalı olup, Tekke Mahallesi muhtarlığından anahtar temin edilerek buraya girilebilmektedir.